Dyskryminacja w miejscu pracy - jak ją zwalczyć?

Każdy, niezależnie od przynależności narodowej, płci czy wieku na swojej ścieżce zawodowej może spotkać się ze zjawiskiem dyskryminacji. Gorsze traktowanie pracowników przez pracodawców najczęściej ma charakter jawny i jest całkowicie bezpodstawne. Co zrobić po zetknięciu się z wieloaspektową dyskryminacją w miejscu pracy - jak skutecznie ją zwalczać?

Dyskryminacja w miejscu pracy

Dyskryminacja może przejawiać się w różnych obszarach życia zawodowego i dotyczyć zarówno osób zatrudnionych, jak i tych dopiero ubiegających się o otrzymanie wymarzonego stanowiska. Według artykułu 18. Kodeksu Pracy za dyskryminację uznaje się bowiem wszelkie działania (pracodawców i współpracowników), które naruszają przyjęte zasady równego traktowania, w tym przede wszystkim gorsze postrzeganie i odnoszenie się do wybranej osoby ze względu na jej płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne czy orientację seksualną. Obowiązujące przepisy prawne wyróżniają i jednocześnie zabraniają dwóch powszechnych rodzajów dyskryminacji. Pierwszy z nich dotyczy tak zwanej dyskryminacji bezpośredniej dokonywanej w sposób całkowicie jawny poprzez wykorzystanie krzywdzących kryteriów oceny (przykładem są ogłoszenia rekrutacyjne podkreślające, że preferowanymi kandydatami są wyłącznie osoby młode). Drugi typ to z kolei dyskryminacja pośrednia przyjmująca formę niewidocznych na pierwszy rzut oka, ukrytych działań pracodawcy, do których zalicza się między innymi różnicowanie umów pracowników posiadających taki sam zakres obowiązków.

Walka z dyskryminacją

W świetle aktualnych zapisów obejmujących prawa pracowników każdy, bez względu na typ posiadanej umowy czy zajmowanego stanowiska, ma możliwość walki z dyskryminacją w swoim miejscu pracy. Osoba, która doświadczyła nierównego traktowania powinna zadbać o to, by zgromadzić jak najwięcej dowodów poświadczających zaistnienie dyskryminacji, w tym dokumentów oraz jak największej liczby zeznań świadków. Następnie warto udać się do działów odpowiedzialnych za koordynowanie niższych szczebli firmy i spróbować znaleźć odpowiednie rozwiązanie danej sytuacji. Jeśli negocjacje nie przyniosą zamierzonego skutku, pracownik powinien zgłosić swoją sprawę Państwowej Inspekcji Pracy lub wnieść wniosek do sądu.

Nowelizacja Kodeksu Pracy a zwalczanie dyskryminacji

Nowe zapisy umieszczone w Kodeksie Pracy będą działały na korzyść pracowników i pozwolą skuteczniej i efektywniej walczyć z brakiem tolerancji - powstanie bowiem tzw. otwarty katalog przesłanek, sprawiający, że każda nieuzasadniona obiektywnymi przyczynami forma nierównego traktowania będzie uznawana za dyskryminację. Co równie istotne, dodatkowe wsparcie otrzymają również osoby doświadczone mobbingiem, ponieważ zyskają szansę na odszkodowanie za poniesione szkody nie tylko po zerwaniu stosunku pracy, ale także podczas jego trwania. Poza tym, planowane jest wprowadzenie ochrony przedemerytalnej umożliwiającej zaprzestanie dyskryminacji związanej z wiekiem pracownika.

Dyskryminacja to, pomimo zwiększającej się świadomości pracodawców i pracowników, poważny problem wielu przedsiębiorstw. Walka z nierównym traktowaniem wymaga odpowiedniego przygotowania, obejmującego zgromadzenie szeregu dowodów, stanowiących podstawę do wszczęcia konkretnych kroków prawnych. By poprawić sytuację pracowników, znacznym ułatwieniem w przezwyciężaniu dyskryminacji ma stać się nowelizacja Kodeksu Pracy.